Skip to content

Reactie op versterking bestuurskracht onderwijs

Geachte leden van de kamercommissie van OC&W,

De Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) is blij met het voorstel van de minister om te kijken naar verruiming van de rechten van medezeggenschapsorganen. Constructieve inspraak begint bij een goede positie en kennis van de betrokkenen. JOB heeft wel enkele vraagtekens als het gaat om het moreel kompas en de schaalgrootte in het onderwijs. In deze brief zetten wij onze volledige reactie uiteen.

Versterking corrigerende mechanismen in het governancesysteem
In de brief wordt een aantal manieren benoemd om de interventiemogelijkheden van de minister te vergroten. JOB is tevreden over de aanbevelingen, maar wel kritisch als het gaat om het moreel kompas. In Nederland hebben schoolbesturen veel vrijheid over de keuzes rondom de besteding van gelden. In het verleden is gebleken dat veel bestuursleden niet kunnen omgaan met deze grote vrijheid. In de discussie over de autonomie van schoolbesturen heeft JOB altijd gepleit voor een herziening van de lumpsum regeling. In het onderwijsverslag 2011/20121 staat dat de financiële risico’s de komende jaren kunnen toenemen. Diverse onderwijsinstellingen staan onder financieel toezicht. Met het debacle van Amarantis nog vers in het geheugen, roept JOB de minister nogmaals op om de lumpsum te gaan labelen, zodat instellingen een groot deel van het budget ook daadwerkelijk aan onderwijs en examens gaan besteden. Volgens JOB is dit effectiever dan een poging om de bestuurscultuur in de sector te veranderen. JOB heeft dan ook twijfels over het invoeren van een eed. De eed gaat teveel uit van een vrijblijvend gebaar.
JOB is blij dat de minister een voorstel heeft gedaan voor een onderzoek naar de wenselijkheid van het enquêterecht voor medezeggenschapsorganen. De mogelijkheid om een enquêteverzoek in te dienen bij de ondernemingskamer kan de positie van studenten versterken, zonder de studenten mede verantwoordelijk te maken voor de begroting. JOB stelt ook voor om de mogelijkheden te bekijken voor medezeggenschapsorganen als het gaat om adviesrecht op de begroting. Dit geeft studenten de mogelijkheid om vooruit te kijken en eventuele signalen eerder op te vangen.

Schaalgrootte in het onderwijs
In de brief wordt ook gesproken over de schaalgrootte van het onderwijs. Bestuurders moeten een meer expliciete visie ontwikkelen op de optimale visie van hun organisatie en hoe dit past in goed onderwijs staat omschreven op pagina 14 van de brief van de minister.
Het bestuur van Amarantis had een chic pand aan de Zuidas, verderaf van het onderwijs kan je niet staan aldus JOB. JOB deelt de mening dat het bestuur toegankelijk moet zijn voor studenten en dat zij het bestuur moeten kunnen aanspreken wanneer daar behoefte aan is. Daarnaast moet ‘Too big to fail’ geen argument zijn om een splitsing af te wenden. In het vervolgrapport over Amarantis stelt de commissie vast dat de bestuurlijke en financiële gang van zaken de onderwijskwaliteit negatief heeft beïnvloed2. JOB is van mening dat in het middelbaar beroepsonderwijs net als in het hoger onderwijs moet worden gekeken naar meer mogelijkheden om onderwijsinstellingen te kunnen
splitsen en defuseren. Studenten mogen nooit de dupe worden van bestuurlijk wanbeleid.

Tot slot
JOB is van mening dat te allen tijde voorkomen moet worden dat een vergelijkbaar debacle als bij Amarantis nog eens zal plaatsvinden. Het is positief dat wordt gekeken naar meer mogelijkheden om in te grijpen bij onderwijsinstellingen waar signalen zijn van bestuurlijk wanbeleid. JOB ziet veel in het enquêterecht als nieuwe bevoegdheid voor medezeggenschapsorganen. Een oplossing ligt volgens JOB ook bij een herziening van de lumpsum regeling en verruimen van de mogelijkheden in het middelbaar beroepsonderwijs om te splitsen en defuseren. Wij hopen dat u zich, met ons, wilt inzetten voor een versterking van de positie van studenten als het gaat om medezeggenschap. De medezeggenschap als signalerend en corrigerend mechanisme binnen onderwijsinstellingen zal in de toekomst alleen maar belangrijker worden.

1 De staat van het onderwijs, onderwijsverslag 2011/2012, Inspectie van het onderwijs (2013)
2 Niet onwettig wel onwenselijk, Rapport vervolgonderzoek commissie onderzoek financiële problemen Amarantis (2013)

Back To Top