Als je je voor 1 april 2025 aanmeldt, heb je recht op toelating tot de opleiding. De school kan je wel een negatief advies geven, maar daar hoef je niet naar te luisteren! Laat het ons weten als het bij jou mis gaat.
Toetsen en examens
Centrale examens zijn landelijke examens die elke mbo-student verplicht moet maken. Deze examens worden digitaal afgenomen en zijn voor iedereen hetzelfde. Studenten op alle mbo-opleidingsvormen doen centraal examen in Nederlands (lezen en luisteren). Studenten op mbo-4 doen daarnaast ook centraal examen in Engels (lezen en luisteren). De centrale examens worden gemaakt door Cito in opdracht van het College voor Toetsen en Examens (CvTE).
Let op! Voor Nederlands en Engels krijg je ook toetsen, examens en/of opdrachten van je school. Dit zijn geen centrale examens maar instellingsexamens.
Instellingsexamens zijn alle andere vakken waar jij toetsen of examens van moet maken. Deze verschillen per opleiding en per school.
De examens voor het vak Rekenen zijn sinds september 2022 instellingsexamens. Alle mbo-studenten moeten het rekenexamen maken. Voor studenten die vanaf september 2022 starten met een (nieuwe) mbo-opleiding op mbo-2, mbo-3 en mbo-4 telt het resultaat van het rekenexamen mee voor je diploma.
In het mbo bestaan twee soorten examens, namelijk instellingsexamens en centrale examens:
- Instellingsexamens zijn toetsen die docenten op je eigen school maken of die de school inkoopt.
- De centrale examens Nederlands en Engels zijn toetsen die door Cito in opdracht van het College voor Toetsen en Examens (CvTE) worden gemaakt. Deze examens zijn voor iedere student hetzelfde en worden door studenten in het hele land gedurende dezelfde momenten in het jaar gemaakt.
Het verschilt per mbo-opleidingsvorm en per vak of de centrale examens wel of niet meetellen voor je diploma:
Mbo-4
• Nederlandse taal telt mee (onderdelen lezen & luisteren);
• Engels telt mee;
• Rekenen telt mee als je na augustus 2022 bent begonnen met een (nieuwe) mbo-opleiding. Als je vóór september 2022 met je opleiding bent gestart telt het cijfer niet mee in de zak- en slaagregeling.
Mbo-2 en mbo-3
• Nederlandse taal telt mee (onderdelen lezen & luisteren);
• Rekenen telt mee als je na augustus 2022 bent begonnen met een (nieuwe) mbo-opleiding. Als je vóór september 2022 met je opleiding bent gestart telt het cijfer niet mee in de zak- en slaagregeling.
Entreeopleiding
• Nederlands en rekenen moet je maken, maar ze tellen niet mee in de zak- en slaagregeling. Het niveau van het examen bepaalt je school.
Wanneer je als student vertraging oploopt, dan blijven je behaalde resultaten voor Nederlands, Engels en rekenen gewoon geldig tot het eind van de opleiding.
Een uitzondering hierop is dat een examencommissie kan besluiten om een bepaald resultaat niet meer geldig te verklaren. De reden die een examencommissie hiervoor kan hebben is dat je als student niet meer het niveau beheerst wat met het examen is getoetst. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen als je een erg grote vertraging hebt opgelopen in je studie.
Er zijn vijf periodes per jaar waarin jouw school de centrale examens mag organiseren. Jouw school bepaalt zelf wanneer ze jou de mogelijkheid geven examen te doen, maar dit moet in ieder geval in de tweede helft van je opleiding of, bij opleidingen van twee jaar of korter, in het laatste jaar. Vraag dat dus na bij je school. In het mbo heb je recht op minimaal twee kansen binnen de duur van je opleiding.
Deze staan in het onderwijs en examenreglement (OER) van je opleiding.
Alle mbo’ers moeten het rekenexamen maken. Als je na augustus 2022 bent begonnen met een (nieuwe) mbo-opleiding telt het resultaat mee voor je diploma. Wanneer je vóór augustus 2022 begonnen bent met je opleiding, telt het resultaat niet mee voor je diploma.
Op dit spiekbriefje vind je informatie over de rekeneisen.
Vanaf het studiejaar 2017-2018 moet je als student op mbo-4 een centraal examen Engels maken. Je kan kiezen of je dit examen op B1- of B2-niveau doet. Op mbo-2 of mbo-3 moet je alleen een examen Engels maken als dit nodig is voor het beroep waar je voor wordt opgeleid.
Je hebt altijd recht om het Engels examen op een hoger taalniveau te maken.
Wil je dit? Vraag dit dan op tijd aan bij je docent Engels. In de OER (onderwijs en examenreglement) staat hoe ver van tevoren jij zo’n speciale aanvraag moet doen.
Als je een beperking of chronische ziekte hebt, heb je soms recht op aanpassingen tijdens je toetsen. Bij dyslexie en/of dyscalculie heb je bijvoorbeeld recht op meer tijd, bij autisme heb je recht op extra begeleiding en bij een lichamelijke beperking krijg je op je stage een aangepast bureau.
Aanpassingen van examens vraag je aan bij de examencommissie van je school. Zoek de contactgegevens op in je onderwijs- en examenreglementen (OER). Sommigen scholen hebben een Steunpunt Studie & Handicap. Ook bij de zorgcoördinator kan je terecht met vragen en voor advies. Op onbelemmerd studeren zie je waar je op jouw school terecht kan voor vragen over aanpassingen.
Als je overstapt naar een andere opleiding of een andere school kan je soms vrijstellingen krijgen, maar dat gebeurt altijd in overleg met je school. Er zijn regels op basis waarvan een school een vrijstelling mag geven, maar dat hoeft niet. Je hebt als student namelijk geen recht op een vrijstelling. Informeer dus goed naar de mogelijkheden voor een vrijstelling voordat je je inschrijft bij een studie. In de handreiking ‘Vrijstellingen generieke vakken’ staan de regels waar scholen zich in ieder geval aan moeten houden. Een verzoek voor een vrijstelling dien je in bij de examencommissie op jouw school. Kijk voor die informatie in de Onderwijs- en Examenregeling (OER) van de school waar je je inschrijft.
Als je klacht gaat over de beoordeling van een examen, volg dan onderstaand stappenplan.
Stap 1. De examencommissie
Als je een klacht hebt over een toets die je hebt gemaakt, of je vindt dat je verkeerd beoordeeld bent, dan is er op iedere school een Examencommissie waar je je klacht kan indienen. De Examencommissie bestaat meestal uit mensen van je school. Let op: het kan dus zijn dat daar nét iemand in zit waarover je een klacht indient!
Stap 2. Naar Commissie van Beroep
Als je het niet eens bent met wat de Examencommissie met jouw klacht doet, dan kun je naar de Commissie van Beroep. In deze commissie mogen wel mensen van je school zitten, maar ze mogen geen deel uitmaken van het bevoegd gezag en mogen geen lid zijn van de Examencommissie. Een ROC kan ook samen met andere ROC’s een Commissie van Beroep instellen. De Commissie van Beroep oordeelt over beslissingen van de Examencommissie en van de examinatoren.
Waar staan de adressen van de commissies? In het OER (Onderwijs en Examenreglement) van je opleiding vind je het adres waar je de brief naartoe moet sturen en de termijn waarop je een reactie moet krijgen.
Heb je een klacht over een Centraal Examen Nederlands of Engels? Neem dan contact op met ons!
Klachten insturen is belangrijk, omdat hierdoor soms fouten in de examens worden gezien. Wij verzamelen alle klachten en sturen ze door naar het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Soms is het al genoeg dat één student ons laat weten dat er een fout in een vraag zit. Wij sturen dit door en als het klopt wordt de vraag geneutraliseerd. Dat betekent dat hij niet meer meetelt in de beoordeling. Het is dus goed om kritisch naar de examens te kijken en je klacht te melden!